Endemske vrste Kopaonika

Nacionalni park Kopaonik se nalazi u centralnom delu Republike Srbije. Kopaonik je 1981. godine proglašen za nacionalni park. Nacionalni park Kopaonik obuhvata površinu od 11.810 hektara i po broju endemičnih vrsta predstavlja jedan od najznačajnijih centara biodiverziteta endemične flore Srbije.

Najveći planinski masiv Srbije Kopaonik nalazi se 270 kilometara južno od Beograda. Smestio se između reka Ibra i Sitnice na zapadu, Laba na jugu, Jošanice i Kozničke reke na severu i Rasine i Toplice na istoku.

Najviši vrh Kopaonika je Pančićev vrh koji se uzdiže do 2017 metara nadmorske visine. Ime je dobio po našem čuvenom biologu Josifu Pančiću, čiji se mauzolej nalazi na njemu.

Flora i fauna Kopaonika je većim delom autohtonog porekla, sa nekoliko endemskih biljnih vrsta. Biljni svet ove planine sadrži preko 800 vrsta i podvrsta, što predstavlja jednu petinu flore Srbije.




Najpoznatije endemske biljne vrste Kopaonika su Pančićeva potočarka , Kopaonička čuvarkuća  i Kopaonička ljubičica.

Kopaonička ljubičica

Kopaonička čuvarkuća

U životinjskom svetu Kopaonika najbrojnije su ptice. Istraživači su ih evidentirali oko 150 vrsta. Najpoznatije su sivi soko, suri orao i šumska sova. Među krupnom divljači, brojnošću se ističu lisica, srna, divlja svinja, divlja mačka, lasica i tvor. 

Divlja mačka (snažna životinja okrugle glave sa kratkom njuškom i kratkim ušima. U snažnoj vilici ističu se oštri očnjaci. Telo joj je pokriveno gustom dlakom sivo-smeđe boje s retkim, poprečnim tamnim prugama. Kraći, debeo rep ima tamne prstenove i vrh je uvijek tamno obojen.

Srna ( šumska životinja koja je geografski rasprostranjena na području srednje Evrope. Izgled srne ukazuje na vitko, lagano i vrlo pokretno telo. Noge su vitke i duge, papci crni. Srne uprkos tome ipak nisu izdržljivi trkači. Rep je kratak i jedva vidljiv. )










Lisica (životinja iz porodice pasa. Visoka je oko 40 do 50cm,a dužina joj iznosi oko 110 cm, dok samo na rep otpada 40cm. Teži obično izmedju 8 i 10kg. Trag joj je uži od psećeg. )






Lasica ( Lasice su vitke životinje s dugim repom i kratkim nogama. Krzno im je crvenkastosmeđe, svetlije nego kod većine životinja njihovog roda; u severnim krajevima boja njihovog krzna zimi potpuno pobeli, što ih čini skoro nevidljivima na snegu. Retko dostižu dužinu preko 23 cm. )

 Tvor ( životinjska vrsta iz porodice kuna, poreklom iz Severne Afrike i zapadnog dela Azije. Tvor je najvećim delom tamnosmeđe boje, svetliji ispod trbuha s tamnom maskom preko lica. )

Zone Parka sa posebno značajnim i retkim biljnim i životinjskim vrstama su zaštićene kao rezervati. Postoji 13 takvih rezervata. 

Prirodni rezervati nacionalnog parka su sledeći lokaliteti:

• Kozje stene
• Vučak
• Mrkonja
• Jankova bara
• Gobelja
• Barska reka
• Samokovska reka
• Metođe
• Jelak
• Suvo rudište
• Duboka

 

Endemske vrste Tare

Zahvaljujući povoljnom geografskom položaju, Nacionalni park "Tara" naseljava veliki broj biljnih vrsta; do sada ih je otkriveno ukupno 1100, što predstavlja jednu trećinu flore Srbije. Tara predstavlja utočište za mnoge ugrožene endemične, reliktne i endemo-reliktne vrste, među kojima je najpoznatija i najznačajnija vrsta Pančićeva omorika. Najveće bogatstvo Tare čine 34 šumske biljne zajednice, koje zauzimaju preko osamdeset odsto površine Nacionalnog parka, a od kojih preovlađuju mešovite šume jele, smrče i bukve, dok šume omorike ovaj predeo čine jedinstvenim. Takođe, ono što ga čini specifičnim jeste i 25 endemičnih biljnih vrsta, kao što su drvenasti različak, cvakija, golocvetna mlečika, Pančićeva bedrenica, monaški pucavac. Pored omorike, zabeležene su i druge retke reliktne drvenaste vrste, poput tise, planinskog javora, zelenike i drugih. Tara predstavlja prirodno stanište pet vrsta četinara – jele, smrče, belog i crnog bora. Šumske zajednice Tare se nalaze pod prvim režimom zaštite jer predstavljaju rezervate prirode.